علت افت فشار پکیج و رفع آن در 7 گام

چرا افت فشار پکیج موضوع مهمی است؟

پکیج‌های دیواری امروزه جایگزین موتورخانه‌های قدیمی شده‌اند و به‌دلیل راندمان بالا، مصرف انرژی کمتر و اشغال فضای کم، کاربرد گسترده‌ای در واحدهای مسکونی و اداری دارند. با این حال یکی از مشکلات رایج در این دستگاه‌ها، افت فشار آب مدار گرمایش است.

افت فشار اگر به‌موقع شناسایی و رفع نشود، پیامدهای زیر را به همراه دارد:

• خاموش شدن ناگهانی پکیج و سرد شدن رادیاتورها
• اختلال در تأمین آب گرم مصرفی
• افزایش مصرف گاز به‌علت عملکرد ناپایدار سیستم
• آسیب به قطعاتی مثل پمپ سیرکولاتور و مبدل حرارتی

پس اولین قدم در نگهداری درست از پکیج این است که افت فشار را جدی بگیریم و علت اصلی آن را پیدا کنیم.

 

فشار استاندارد پکیج چقدر است؟

روی هر پکیج یک مانومتر (فشارسنج) قرار دارد که فشار آب مدار را نشان می‌دهد.

• فشار نرمال در حالت خاموش: بین 1 تا 1.5 بار
• فشار نرمال در حالت کارکرد: بین 1.5 تا 2 بار

اگر عقربه به زیر 1 بار برسد، دستگاه دچار خطا شده و کارایی آن کاهش می‌یابد.

7 گام برای رفع افت فشار پکیج

1. بررسی نشتی در مدار گرمایش چرا مهم است؟

طبق تجربه سرویس‌کاران، بیش از 40٪ موارد افت فشار پکیج به دلیل نشتی در مدار رادیاتورها یا لوله‌کشی است.

چگونه تشخیص دهیم؟

• لمس کردن لوله‌ها و اتصالات برای پیدا کردن رطوبت
• بررسی کف و دیوارهای اطراف رادیاتورها برای پیدا کردن لکه‌ی آب یا نم
• دقت به چکه‌ی خیلی ریز در شیر رادیاتور یا حوله‌خشک‌کن حمام

راه‌حل:

• اگر نشتی کوچک باشد (مثل چکه‌ی ریز شیر رادیاتور)، با تعویض واشر یا محکم‌کردن اتصال رفع می‌شود.
• اگر نشتی در لوله‌کشی توکار باشد، کار پیچیده‌تر است و باید با نشتی‌یاب حرارتی یا دوربین مادون قرمز مکان دقیق نشتی را پیدا کرد.

 

2. بررسی نشتی در خود پکیج

گاهی افت فشار هیچ ربطی به لوله‌کشی ندارد و مشکل در خود دستگاه است.

دلایل رایج:

• خرابی شیر اطمینان (Safety Valve) که در فشار بالا باز می‌شود و آب تخلیه می‌کند.
• نشتی از پمپ سیرکولاتور به دلیل خرابی اورینگ‌ها.
• پوسیدگی یا رسوب‌گرفتگی مبدل حرارتی اصلی.

راه‌حل:
این مشکلات نیاز به باز کردن پکیج دارند. کاربر معمولی فقط می‌تواند نشتی را مشاهده کند و دستگاه را خاموش کند. تعمیر یا تعویض قطعات حتماً باید توسط متخصص انجام شود.

 

3. کنترل و شارژ منبع انبساط

منبع انبساط یک قطعه فلزی است که داخل آن دیافراگم لاستیکی وجود دارد. یک سمت آن آب مدار و سمت دیگر آن پر از گاز نیتروژن یا هواست.

نقش آن:

• جلوگیری از بالا رفتن بیش از حد فشار هنگام گرم شدن آب
• ثابت نگه داشتن فشار مدار در حالت عادی

علائم خرابی:

• افت مداوم فشار حتی بدون نشتی
• بالا رفتن ناگهانی فشار تا بیش از 3 بار و عمل کردن شیر اطمینان

راه‌حل:

• فشار باد منبع باید با فشارسنج دستی (مانومتر خودرو) بررسی شود. مقدار استاندارد معمولاً 1 بار است.
• اگر باد خالی شده باشد، باید مجدداً شارژ شود.
• در صورت پارگی دیافراگم، منبع باید تعویض گردد.

 

4. هواگیری رادیاتورها و پکیج

علت: وجود هوا در مدار باعث می‌شود گردش آب مختل شود. هوا به‌تدریج باعث افت فشار و حتی صداهای غیرعادی در رادیاتورها می‌شود.

نشانه‌ها:

• رادیاتور نیمه‌گرم است (قسمت پایین داغ و قسمت بالا سرد).
• صدای قل‌قل آب در رادیاتورها شنیده می‌شود.

راه‌حل:

• با آچار مخصوص یا پیچ‌گوشتی، شیر هواگیری رادیاتور را باز کنید تا هوا خارج شود.
• وقتی آب پیوسته خارج شد، شیر را ببندید.
• بعد از هواگیری همه‌ی رادیاتورها، فشار پکیج را مجدداً تا 1.2–1.5 بار تنظیم کنید.

 

5. بررسی شیر پرکن پکیج

شیر پرکن وظیفه دارد در مواقع افت فشار، آب شبکه شهری را وارد مدار کند.

مشکل رایج:

• اگر خراب باشد یا کامل بسته نشود، آب به‌طور ناخواسته وارد مدار شده و فشار دائماً تغییر می‌کند.
• برعکس، اگر شیر پرکن کاملاً باز نشود، پکیج نمی‌تواند فشار خود را بازیابی کند.

راه‌حل:

• مطمئن شوید شیر پس از تنظیم فشار، کاملاً بسته است.
• در صورت مشاهده‌ی نوسان فشار، تعویض شیر پرکن ضروری است.

 

6. رسوب‌گرفتگی مبدل حرارتی

آب شهری در بسیاری از مناطق دارای املاح و سختی بالا است. این رسوبات به مرور در مبدل حرارتی پکیج جمع شده و علاوه بر کاهش راندمان، باعث افت فشار هم می‌شوند.

علائم رسوب‌گرفتگی:

• دیر گرم شدن آب مصرفی
• کاهش فشار آب گرم
• روشن و خاموش شدن مکرر پکیج (cycling)

راه‌حل:

• شست‌وشوی مبدل با محلول اسیدی (دی‌اسکیلر) توسط سرویس‌کار.
• نصب فیلتر پلی‌فسفات یا فیلتر مغناطیسی روی ورودی آب سرد پکیج برای جلوگیری از رسوب‌گذاری.

 

7. بررسی فشار آب ساختمان

گاهی کاربر همه‌ی موارد بالا را بررسی کرده اما باز هم فشار پکیج پایین می‌آید. در این حالت باید فشار آب ورودی ساختمان را بررسی کرد.

علت:

• فشار آب شبکه شهری ضعیف است.
• پمپ مرکزی ساختمان خراب یا خاموش شده.
• در ساعات اوج مصرف، فشار آب کاهش می‌یابد.

راه‌حل:

• نصب پمپ تقویتی در ورودی ساختمان یا واحد.
• استفاده از مخزن ذخیره آب در مناطقی که قطعی یا افت فشار زیاد دارند.

 

پیشگیری از افت فشار پکیج (توصیه‌های کاربردی)

1. سرویس دوره‌ای سالانه توسط تکنسین مجاز
2. هواگیری رادیاتورها در شروع هر فصل سرد
3. استفاده از فیلتر رسوب‌گیر در مناطق با سختی آب بالا
4. بررسی منبع انبساط در ابتدای فصل زمستان
5. کنترل سلامت شیر پرکن و اطمینان از بسته بودن کامل آن

 

جمع‌بندی

افت فشار پکیج مشکلی است که هم دلایل ساده (مثل هواگیری یا نشتی کوچک) دارد و هم می‌تواند ناشی از خرابی‌های پیچیده (مثل پارگی منبع انبساط یا رسوب مبدل) باشد. بهترین روش عیب‌یابی این است که طبق 7 گام گفته‌شده به ترتیب بررسی کنید. اگر مشکل همچنان ادامه داشت، لازم است از سرویس‌کار متخصص کمک بگیرید.

اگر شما هم می‌خواهید کارگاه عملی نصب و تعمیرات و عیب یابی پکیج را به‌صورت تخصصی و کاربردی یاد بگیرید، همین حالا در دوره کارگاه عملی نصب و تعمیرات و عیب یابی پکیج ثبت‌نام کنید.
با شرکت در این دوره، مهارت‌هایی کسب خواهید کرد که هم در پروژه‌های ساختمانی و هم در صنعت، ارزشمند و پرکاربرد هستند.

همین امروز اقدام کنید و به جمع متخصصان حرفه‌ای تاسیسات بپیوندید!