گرم کردن آب برای کنترل لژیونلا

تقريبا يک ربع قرن پيش، در اثر ابتلا به يک بيماری مرموز در همايش نظامی (لژيون) آمريکا واقع در فيلادلفيا بيش از 200 نفر مريض شدند که در نهايت 20 نفر در اثر ابتلا به اين بيماری که به نام لژيونر معروف شده است، جان خود را از دست دادند.

يک سال بعد در سال 1977 باکتری عامل اين بيماری کشف شد که نام آن را لژيونلا پنوموفيليا نهادند.

آب محيط اصلی برای رشد اين باکتری است و از آنجا که ميکروب‌ها از طريق تقسيم سلولی تکثير می‌يابند، بعد از گذشت چند ساعت يا چند روز، ميليون‌ها ميکروب توليد می‌شود. ميکروب لژيونلا به طور طبيعی در چوب‌ها، برکه‌ها، درياچه‌ها و گل و لای يافت می‌شود.

از اواسط دهه 1970 مقالات زيادی در خصوص چگونگی رشد ميکروب، بيماری‌زايی آن، علائم بيماری و روش‌های پيشگيری از آن نوشته شده است. پيشرفت بيماری طی چندين مرحله صورت می‌گيرد؛ ابتدا ميکروب لژيونلا بايد مسير خودش را به سمت يک مکان مناسب برای رشد و تکثير پيدا کند. وقتی آب حاوی اين باکتری به شکل ذرات ريز بخار در هوا پخش گردد، در اين صورت باکتری قادر است که به يک ميزبان مستعد منتقل شود.

باکتری لژيونلا می‌تواند از طريق دوش‌ها، شير‌های آب، جکوزی‌ها، تجهيزات درمانی تنفس، فواره‌های تزئينی و حتی مه سازه‌ها به جريان هوا وارد شود.

هنگامی که ميکروب‌ها تنفس شوند، به عميق‌ترين قسمت شش‌ها مهاجرت کرده و در آنجا به تکثير خود ادامه می‌دهند و در اين قسمت است که عفونت رخ داده و علائمی شبيه پنومونی ايجاد می‌کند.

برآورده شده است که هرساله بين 10000 تا 100000 نفر در ايالات متحده، به اين بيماری مبتلا می‌شوند. البته تعداد دقيق موارد ابتلا به اين بيماری مشخص نيست زيرا علائم بيماری لژيونر و پنومونی به هم شباهت زيادی دارند و بسياری از موارد لژيونر ممکن است به اشتباه پنومونی تشخيص داده شوند.

به علاوه يک نوع از زير گروه اين باکتری می‌تواند باعث ايجاد تب pontiac با علائمی شبيه سرماخوردگی شود.

روش مناسب برای کنترل اين بيماری، از بين بردن باکتری سبب آن است اما از آنجا که اين باکتری به طور طبيعی در محيط يافت می‌شود و نيز دوازده نوع از باکتری لژيونلا و تعداد زيادی از زير گروه‌های آن وجود دارند، از بين بردن کامل اين باکتری عملا امکان پذير نيست.

مهندسان تاسيسات بايد اين نکته را در نظر داشته باشند که بهترين راه کنترل اين بيماری، برداشتن و حذف کردن قسمت‌ها و مکان‌هايی است که باکتری در آنها به سرعت رشد و تکثير می‌يابد که به اين مکان‌ها اصطلاحا اَمپلی فاير می‌گويند.

باکتری‌ها برای رشد خود به آب دمای بالا و منبع غذايی نياز دارند. باکتری‌ها معمولا در دمای بين 68 تا 22F (20 تا 50C) رشد می‌کنند و محدوده دمای ايده‌آل برای رشد باکتری لژيونلا بين 95 تا 115p (35 تا 46C) است.

شکل 1: سیستم پسخوراند آنی بدون تانک. به محل ترمومتر و شیر تنظیم دما دقت کنید. 

اين باکتری در آب با دمای 131F(55C) نمی‌تواند زنده بماند و نگه داشتن دما در بالای 140F (60C) برای از بين بردن باکتری ضروری است. با در نظر گرفتن موارد مذکور، مخازن ذخيره آب داغ يکی از مهمترين آمپلی‌فايرها و منابع اصلی تقويت کننده رشد ميکروب می‌باشند. برج‌های خنک‌کن و کندانسورها تبخيری نيز از ديگر منابع مناسب برای تکثير ميکروب محسوب می‌شوند.

يکی از جامع‌ترين گزارش‌هايی که در مورد بيماری لژيونر منتشر شده، مقاله‌ای است که توسط هيات مديره انجمن مهندسان تاسيسات آمريکا به تاييد رسيده است که در اين مقاله تصريح شده است که جهت به حداقل رساندن رشد باکتری، بايد درجه حرارت آب به نحوی کنترل شود که خارج از محدوده دمايی مناسب برای رشد باکتری باشد.

سيستم‌های آبی در هتل‌ها، بيمارستان‌ها، آسايشگاه و مراکز به گونه‌ای هستند که شرايط را برای شروع بيماری لژيونر مهيا می‌کنند. در اين ساختمان‌ها معمولا بخار به منظور گرم کردن آب مورد استفاده قرار می‌گيرد و سپس آب گرم شده در مخازن حجيم و بزرگی ذخيره می‌شود.

در اين مخازن، شرايط بسيار مناسبی برای رشد و تکثير باکتری‌ها فراهم می‌شود زيرا دمای آب در آنها در محدوده‌ی 110F (43C) تا 120F (۴۹C) است که برای رشد باکتری ايده‌آل می‌باشد. در اين مخازن با استفاده از يک پمپ سيرکولاتور، دمای آب در تمام قسمت‌های مخزن بطور يکنواخت حفظ می‌شود.

به علاوه پوسته‌ها و ديواره مخازن ذخيره و نيز لوله‌ها، منبع غذايی مناسبی را برای باکتری‌ها فراهم کرده و آنها را در مقابل دماهای بالا و ضد عفونی توسط مواد شيميايی محافظت می‌کند.

سوالی که اينجا مطرح می‌شود اين است که چگونه می‌توان مقدار زيادی از آب داغ را در يک محدوده دمايی مطلوب بدون استفاده از مخازن ذخيره آب داغ تهيه کرد؟

دانلود قسمت اول مقاله گرم کردن آب برای کنترل لژیونلا