ترجمه : مهندس پری پویا
ماخذ: ماهنامه اشری – ژوئن 2016

بعضی وقت ها اجرای قانون به آن آسانی که به نظر می رسد نیست. مخصوصاً زمانی که نوع ساختمان مطرح می شود. سیستم مدیریت دود یک محیط قابل قبول برای تخلیه و جابه جایی افراد فراهم می کند، اما بعضی از مکان ها مخصوصاً زندان ها و بازداشتگاه ها طوری طراحی می شوند که افراد اجازه خروج و جابجایی آزاد در این محیط ها را نداشته باشند. کدها، دستورالعمل ها، استانداردها و نیز مهندسین حفاظت از آتش و شرکت های متخصص در زمینه کنترل دود همیشه منابع کاربردی برای استفاده مهندسینی که در این زمینه فعالیت می کند هستند. بااین حال در مطالب منتشره موجود به مبحث زندان ها و بازداشتگاه ها به طور کاملاً روشن پرداخته نشده است و متخصصین کمی تجربه این نوع ساختمان ها را دارند؛ این مسئله خود سبب بروز مشکلات و بی قاعدگی هایی در حیطه طراحی و ساخت شده است.

این مقاله در مورد به کارگیری اقدامات کنترل دود مرسوم در مکان های حفاظت شده و ایمن، تفاوت های جزئی این نوع ساختمان ها و چگونگی حل تناقضات در کدها و استانداردهای مربوطه و پرهیز از تعبیر و تفسیر اشتباه صحبت می کند.
اصطلاحات فنی در دنیای ما بسیار حساس و مخصوصاً در حوزه مهندسی و طراحی خیلی مهمند. کارهای منتشرشده امروزی معمولاً از اصطلاحات زیر استفاده می کنند: «مدیریت دود»، «کنترل دود» ، «کنترل دود مهندسی شده» و … . گرچه می توان این اصطلاحات را به جای همدیگر استفاده کرد، ولی آیا آنها واقعاً یک معنی می دهند؟
پاسخ به این سؤال به کسی که این سؤال را از او می پرسید، زمینه بحث و نوع تأسیساتی که شما طراحی می کنید بستگی دارد. برای شروع اجازه دهید به اختصار قوانین و داده ها، راهنماهای منتشرشده و استانداردهای موجود در زمینه مدیریت دود را مرور کنیم.

قانون بین المللی ساختمان

کد بین المللی ساختمان (IBC)، رایج ترین و آشناترین قانون پذیرفته شده در صنعت ما می باشد. زندان ها و بازداشتگاه ها معمولاً به عنوان سکونت گروه سازمانی 3-i طبقه بندی می شود. چون ساکنین این اماکن معمولاً افرادی هستند که به دلیل معیارهای امنیتی که تحت کنترل ساکنین نیست نمی توانند از خودشان محافظت کنند. بخش 408 ویرایش 2015 کد بین المللی ساختمان، تعبیه یک سیستم کنترل دود مهندسی شده را برای اتاق های 3-i بدون پنجره الزامی می داند. بدون پنجره بودن در این زمینه به معنای یک پنجره غیرقابل بازشدن که به آسانی هم شکسته نمی شوند یا کلاً بدون پنجره می باشد. IBC این گونه ادامه می دهد: ساختمان های بدون پنجره باید مجهز به یک سیستم کنترل دود مهندسی شده برای هر بخش بدون پنجره باشند. بخش « 909 سیستم کنترل دود » به طور کامل همه الزامات یک سیستم کنترل دود مهندسی شده، اعلام خودکار، عملیات، توقف یا لغو دستی و … می باشد.


انجمن ملی حفاظت در برابر آتش


اتحادیه ملی حفاظت در برابر آتش (NFPA) در صنعت به دلیل تعدد کدها و استانداردها، خصوصاً امنیت جانی، موارد برقی و سوخت گاز و البته آتش شناخته شده می باشد. نوآوری NFPA ، آموزش از طریق کدها، استانداردها، آموزش و تحقیق می باشد. کد 101 NFPA (کد امنیت جانی)، کد کاربردی در حوزه دادرسی ها و کد 92 NFPA) 2012) «سیستم کنترل دود » استانداردی برای کنترل دود است و هیچ استانداردی به طور کامل در مورد بازداشتگاه ها و زندان ها بحث نمی کند. 101NFPA قطعاً شناخته شده ترین و پرکاربردترین کد در میان کدها و استانداردهای 380 است که توسط NFPA منتشرشده است. این کد همچنین مطالب توضیحی و تکمیلی (پیوست A) دارد که مخصوص
محاسبه مقدار دود پیش بینی شده در زندان یا سلول بر اساس تجربه و سوختن آزمایشی کامل و سایر توصیه ها و محاسبات پایه می باشد.

 

کنترل دود

کنترل دود

منابع ASHRAE

بسیاری، هندبوک مهندسی کنترل دود ASHRAE را جامع ترین و رایج ترین مطالب موجود در مورد روش های کنترل دود، پژوهش و روش های رایج مهندسی می دانند. بسیاری از کارشناسان و مهندسین اطفاء حریق این هندبوک را «رساله مقدس » مربوط به این موضوع می دانند. دستورالعمل ها، روش های آنالیز و حتی اطلاعات آب و هوایی برای طراحی سیستم های کنترل دود فقط بخشی از اطلاعات موجود در هندبوک هستند که منابع مفیدی برای خوانندگان آن به شمار می روند. اگرچه این کد با سایر مراجع و استانداردها ناهماهنگ نیست ولی با همکاری NFPA انجمن مهندسی حفاظت در برابر آتش (SFPE) و انجمن کد بین المللی (ICC) منتشرشده است.

مدارک قبلی برای مثال «طراحی کنترل دود برای ساختما نها (1983) و اصول مدیریت دود (2002)، که هر دو به وسیله اشری منتشر شده اند، آخرین مطالب منتشره مدیریت دود در این حوزه بودند. دستورالعمل های اشری 1.5 – 2012 و کمیسیون فرایند سیستم کنترل دود نیز یک مرجع رایج اشری به شمار می رود ولی همین منابع نیز برای روش کار در زندان ها و بازداشتگاه ها تفاوتی قائل نشده است.هند بوک اشری،جلد کاربردها در زمینه امکانات رفاهی تأسیسات ساختمان های قضایی که توسط کمیته علمی TC9.4 تهیه می شود نیز منبعی برای راهنمایی بیشتر است.

استاندارد زندان های ایالت متحده

گذشته از کدها و سایر دستورالعمل های پذیرفته شده، بسیاری از ایالت ها استانداردهای زندان منتشرشده خودشان را دارند. تأسیسات زندان ها کاملاً تحت کنترل ادارات دولتی می باشد. برای مثال در تگزاس، کمیسیون استانداردهای زندان تگزاس (TCJS) مسئولیت این کار را بر  عهده دارد. این کمیسیون، الزامات بسیار خاصی برای طراحی، تست و عملکرد داشته و یک سیستم حذف دود برای حداقل 15 بار تعویض هوا در ساعت را الزامی می داند.
بسیاری از ایالت ها استاندارد و دستورالعملی برای استفاده مهندسین ندارند و این امر زمانی که جهت گیری واضح و روشنی در دسترس نیست می تواند مشکل ساز شود. در مورد TCJS٬ نیازها و انتظارات هرچند دقیق اما کاملاً روشن و واضح است. استانداردها و دستورالعمل ها می تواند برای تأسیسات دولتی، خصوصی و یا رسمی به کار رود. نوع تأسیسات، مالکیت خصوصی و نوع کاربرد، کدهای پذیرفته شده و سایر استانداردها همه برای موفقیت طرح بسیار مهم اند. افزودن این استانداردهای خاص کاربر و اپراتور و محل می تواند مشکل مهندس را پیچیده تر کند اما چاره ای نیست.

رویکرد و تجزیه وتحلیل

با تغییر دادن استانداردها و کدهای منتشرشده، مهندس برای اطمینان از طراحی و اجرای منطبق بر کد در یک پروژه چه می تواند بکند؟ اگرچه همه منابع هدف مشابهی دارند و یک نتیجه را پیش بینی می کنند (اعلام سریع و حذف دود)، چگونگی تغییرات و هدایت کردن نیازمندی های آن می تواند چالش برانگیز باشد.
استانداردها نه تنها می توانند با تناقض هایی با روش های مناسب برای هر محل سردرگمی ایجاد کنند، بلکه محاسبه و تحلیل لازم هم منتج به نتایج متفاوتی باشد. کنترل دود مهندسی شده ممکن است در برگیرنده محاسبات پیچیده (یا آنالیزهای منطقی) باشد که طراحی آتش، مواد قابل اشتعال و غیره اغلب بر اساس هندسه پیچیده مکان صورت می گیرد. دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) ابزار محبوبی برای مهندسین حفاظت در برابر آتش برای ارزیابی تأثیرات طرح و رفتار دود به حساب می آید.

از نظر ضرورت تجزیه وتحلیل در این زمینه، ماهیت اکثر مصالح ساختمانی (فولاد، بتن و شیشه ایمن) در یک بازداشتگاه یا زندان سخت و ذاتاً غیرقابل اشتعال هستند و به وضوح با یک ساختمان معمولی تفاوت بسیاری دارند. مواد دیگر مثل تشک، لباس و کفش مورد استفاده، ملافه ها و غیره باید مقاوم در برابر آتش و تولید و گسترش دود باشند، اما حذف مطلق تمامی مواد احتراق پذیر عملی نیست. انجمن مواد و تست آمریکا (ASTM) سازمانی است که دستورالعمل ها و استانداردهایی راجع به مواد، سیستم ها و محصولات فراهم می کند. کمیته 33F در درجه اول روی آشکارسازها و تأسیسات تأدیبی تمرکز کرده و با 14 استاندارد فعال و 9کمیته فرعی برای ساختن امکانات امن تر و پرهیز از حوادث مصیبت بار کار می کند. آیا محاسبات آتش حتی برای یک زندان یا بازداشتگاه تأییدشده و تضمین شده است؟ اگر چنین است یک طرح حفاظت در برابر آتش چطور به نظر می رسد؟

دوره اصول طراحی
مانده تا شروع دوره
روز
ساعت
دقیقه
ثانیه
عضویت و ورود
شماره موبایل خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
درخواست بازیابی رمز عبور
لطفاً پست الکترونیک یا موبایل خود را وارد نمایید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
ایمیل بازیابی ارسال شد!
لطفاً به صندوق الکترونیکی خود مراجعه کرده و بر روی لینک ارسال شده کلیک نمایید.
تغییر رمز عبور
یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
تغییر رمز با موفقیت انجام شد