مهندس مهدی بازرگان

مهدی بازرگان در سال ۱۲۸۶ در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه سلطانی و تحصیلات  متوسطه را در دارالمعلمین مرکزی که از مدارس اولیه به سبک جدید بود به انجام رسانید. وی در سال ۱۳۰۶ با  اولین گروه محصلین ممتاز اعزامی دولت به کشور فرانسه رفت و پس از هفت سال در رشته مهندسی مکانیک، از مدرسه سانترال پاریس فارغ التحصیل شد. در سال ۱۳۱۳ به ایران مراجعت کرد و از سال ۱۳۱۵ به عنوان دانشیار  در دانشکده فنی دانشگاه تهران مشغول به کار گردید و پس از مدتی، استادی کرسی ماشین های حرارتی دانشکده  را احراز کرد.

در سال ۱۳۱۵ شرکت «اما» ( اتحادیه مهندسی ایران ) اولین شرکت مهندسی مشاور ایران را تأسیس  کرد و مدیریت آن‌را بر عهده گرفت. وی در سال ۱۳۲۱ به عنوان عضو هیئت مدیره کانون مهندسین ایران و مدیر  مسئول مجله صنعت، ارگان رسمی کانون، انتخاب شد.

مهندس بازرگان در سال ۱۳۲۶ به سمت ریاست دانشکده فنی و نماینده دانشکده در شورای دانشگاه تهران  انتخاب شد و تا سال ۱۳۳۰ این مسئولیت را به عهده داشت در سال ۱۳۳۰ از طرف دکتر مصدق، نخست وزیر  وقت به عنوان عضو هیئت مدیره موقت شرکت ملی نفت ایران انتخاب گردید و به همراه هیئت خلع ید از  شرکت نفت ایران و انگلیس راهی خوزستان شد و به امر ملی شدن صنعت نفت کشور همت گماشت. پس از  خلع ید از انگلیسی‌ها و خروج آنان از مناطق نفتی، تا مدت‌ها وظایف مدیر عامل شرکت ملی نفت را بر عهده داشت.  وی در سال ۱۳۳۱ خوزستان را ترک کرد و برای ساماندهی سیستم آب شرب تهران به مدیریت کل سازمان آب  تهران منصوب شد.

او پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در جریان طرح لایحه قرار داد نفت با کنسرسیوم بین المللی در مجلس به  اتفاق یازده نفر از استادان دانشگاه تهران به این لایحه اعتراض کرد. به دنبال این امر وزیر فرهنگ وقت بدون  توجه به قانون استقلال دانشگاه حکم اخراج این دوازده نفر را از دانشگاه صادر کرد. ایشان در دوران پس از  کودتا تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در جریان مبارزات آزادی خواهانه ملت ایران شرکت داشت و بارها به زندان و تبعید محکوم گردید و با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ به سمت نخست وزیر دولت موقت انقلاب منصوب شد و تا آبان ماه ۱۳۵۸ این سمت را به عهده داشت. وی در سال ۱۳۶۰ به عنوان نماینده مردم  تهران در اولین دوره مجلس شورای اسلامی انتخاب گردید.

از آثار وی می توان به کتاب های ترمودینامیک صنعتی، پدیده های جوی، ترمودینامیک انسان یا عشق و پرستش، بررسی نظریه اریک فروم، ذره بی انتها و سیر تحول قرآن اشاره کرد.

استاد در سال ۱۳۷۳ درگذشت و در قم به خاک سپرده شد.