بادگیرها
با توجه به خصوصیات مناطق کویری ایران، بادگیرها، سقف های گنبدی و کلاه فرنگی ها از بهترین تمهیدات برای به گردش درآوردن جریان هوا و ایجاد سرمایش در ساختمان های قدیمی بوده اند. طراحی بادگیرها، سقف های گنبدی و کلاه فرنگی ها به نوع ساختمان، ساختار سرمایشی، سرعت و جهت وزش باد، مقطع عبور جریان در گذرها و محل استقرار آن ها در ساختمان وابسته می باشد. در این مقاله به بررسی تجربی نحوه ی عملکرد بادگیرها، سقف های گنبدی و کلاه فرنگی ها، با توجه به مشاهدات تجربی و اندازه گیری های انجام شده، پرداخته شده است. در ادامه، نحوه ی خنک سازی آب در آب انبارها با توجه به اندازه گیری درجه حرارت در نقاط مختلف آب انبار مورد بررسی قرار
گرفته است.
شهرها و مناطقی که در حاشیه ی کویر قرار دارند، به علت شرایط اقلیمی حاکم، بر آنجا دارای ساختاری مخصوص به خود می باشند. از شرایط اقلیمی حاکم بر آنجا می توان آفتاب سوزان، خنکی هوا در شب، بارش اندک نزولات آسمانی همراه با تبخیر بسیار سریع آن، بادهای شدید، طوفان های شن، تفاوت دمای محسوس بین آفتاب و سایه و همچنین معضل کم آبی را نام برد. مردمی که در این نواحی زندگی می کنند تدابیر خاصی برای مقابله با این شرایط اقلیمی اندیشیده اند که می توان از متمرکز بودن اماکن و بناها در یکجا، ایجاد خانه هایی با دیوارهای بلند و ضخیم با سقف های گنبدی و همچنین کوچه های نسبتاً باریک و گه گاه سرپوشیده با طاق های قوسی را نام برد.
