با انواع پمپ در تاسیسات آشنا شوید
……………………………………………………………
پمپها یکی از پرکاربردترین ماشینهای مورد استفاده است که در صنایع مختلف با کاربردهای مختلف (اطفای هیدرولیک آتشنشانی، پمپهای مختص به پتروشیمی (مواد نفتی)، صنایع شست و شو، موارد تهویه مطبوع و غیره) استفاده میشود که در این بخش به موارد مرتبط تر با مباحث تاسیسات مکانیکی ساختمان پرداخته میشود.
درحالت کلی، به پمپها از طریق موتورهای دیزلی، الکتریکی و غیره توانی داده میشود (توان ورودی) که طبق قانون اول ترمودینامیک پس از عبور از راندمانهای مکانیکی و الکتریکی مختلف، بر روی سیستم مورد نظر کار انجام شده و سیال پمپاژ میشود.
پمپهای جابه جایی مثبت توسط نیروی مثبت اعمال شده از طریق وسیلهی مورد نظر فشار را ایجاد میکند، مثلا:
الف- پمپهای پیستونی (مانند مکانیزم سیلندر و پیستون که فشار نسبتا بالایی داشته و کاربرد آن در کارواشها و مصارف شست و شو میتواند باشد)
ب- پمپهای دیافراگمی (به جهت تزریق مثل کلر یا کلروفریک در مباحث تصفیه آب)
ج- پمپهای دوار (مثل پمپ روغن خودروها یا پمپ کولر)
موارد الف و ب خود زیر مجموعهی پمپهای رفت و برگشتی هستند که به جزئیات موارد پمپهای جا به جایی مثبت نپرداخته و در ادامه به موارد مرتبط تر با تاسیسات مکانیکی ساختمان میپردازیم.
پمپهای حرکتی که از پرکاربردترین آن در بخش مذکور، پمپهای گریز از مرکز یا سانترفیوژ (یا جریان شعاعی است) در صنعت راه و ساختمان به گونههای متنوع استفاده میشود.
الکترو پمپهای سانترفیوژ عموما شامل بخشهای اصلی بدنه، پره، الکتروموتور، کوپلینگ (محل اتصال پمپ به موتور)، لولهی مکش و لولهی دهش است.
دراین پمپها، از طریق حرکت پروانهها به سیال انرژی جنبشی داده میشود، که طبق معادلهی برنولی، ترم انرژی جنبشی پس از عبور از دیفیوزر (دهش پمپ) به ترم فشاری تبدیل میگردد.
متاثر از فشار خروجی از پمپ ها (از تقسیم فشار بر چگالی سیال و شتاب گرانش، ارتفاع مصور خروجی از پمپ بدست میآید)
ظرفیت دهی سیال که مفهوم سرعت سیال در مساحت عبوری از آن را میدهد، به عبارتی دیگر مقدار حجم سیالی که در مدت زمانی مشخص بتواند پر کند که در بحث پمپ به ویژه در کشورمان واحد GPM (گالن بردقیقه) پرکاربرد است.
به منظور افزایش مولفهی هد، پمپها سری میشوند (مانند پمپهای طبقاتی) و به منظور افزایش دبی آنها را موازی میکنند (مانند بوستر پمپهای آبرسانی یا آتشنشانی)
این پمپها همانگونه که از نامش مشخص است میتواند به منظور مدارهای سیرکوله (سیستمهای هیدرونیک فن کویل یا گرمایش با رادیاتور) استفاده شود.
در این سیستمها باتوجه به سیرکوله بودن (بسته بودن مدار و برگشت سیال) اثر ارتفاع تاثیر خاصی نداشته در نتیجه هد کمی داشته و منحنی آنها تخت است و عمدتا کوپل مستقیماند.
این پمپها برعکس مورد قبل به جهت فشارهای بالا به ویژه موارد آبرسانی-آتشنشانی نصب شده که توسط شاسی (عمدتا چدن خاکستری) به زمین وصل میشود درنتیجه برعکس حالت قبل میتواند منحنی نسبتا تیزی داشته باشد.
این پمپ ها، پمپهای پیشرو نیز نام دارند و عمدتا در کنار پمپهای مورد ۲ به ویژه موارد آتشنشانی استفاده میشود.
جوکی پمپ دبی نسبتا بسیار کمتری داشته و هدی برابر سایر پمپها دارند (در نتیجه منحنی آن شدیدا تیز است).
این پمپها در ابتدا وارد مدار شده و موجب میشود پمپ اصلی به علت نشتیها یا مصارف کم مرتب روشن و خاموش نشود.
این پمپ ها جهت مکش از چاهها استفاده شده که میتواند توسط خود آب خنک شوند و به وسیله یک کنار گذر در رانش و اجکتور ( پدیدهی ونچوری) به عملکرد بهتر پمپ نیز کمک میشود.
این پمپ ها شامل پروانههای مختلفی بوده که بتوانند مواد جامد را نیز به ویژه در بحث فاضلابهای طبقات منفی (که نیروی ثقل نه تنها در دفع فاضلاب کمک نمیکند بلکه نیاز به غلبه بر ارتفاع نیز وجود دارد) به صورت مستغرق به سامانه خروجی فاضلاب (سپتیک تنک، سامانه اگو و غیره) مرتبط شود.
این پمپ ها (و بوستر پمپهایشان) عمدتا در موارد آبرسانی استفاده میشود که در جلوگیری از پدیدهی ضربه قوچ (Water Hammer) ، بحث آمپر نکشیدن اولیهی پمپ (Soft Starter) و طول عمر بیشتر پمپها میتواند بسیار موثر باشد.
لازم به ذکر است در بوستر پمپهای دور متغیر، منبع دیافراگمی و جوکی پمپ مطرح نمیشوند و به جای سوئیچ فشار از پرشر ترانسدیوسر استفاده میشود.
همچنین در موارد آتشنشانی از پمپهای دور ثابت استفاده شده مگر الزامات بسیار خاص الکتریکی با دبیهای بسیار بالا (مطابق NFPA 20).
این پمپها شامل چند پروانه سری شده پشت هم است که به علت فشار بالا (مخصوصا به نسبت دبی) در کاربردهای مختلف استفاده میشود (ساختار مشابه جوکی پمپ).
در تصفیه آب به روش RO جهت عبور آب با فشار بالا از ممبرانها، عمدتا از این نوع پمپ استفاده میشود.
این پدیده که ایجاد حباب هوا در پمپ است میتواند با نیروی نسبتا زیادی که دارد موجب آسیب شدید و اختلال در عملکرد پمپ شود.
علل ایجاد کاویتاسیون میتواند مکش حباب هوا (کاویتاسیون گازی)، فشار کم در مکش (یا دمای زیاد در مکش) که همان بحث NPSH مطروحه در بخشهای قبل است (کاویتاسیون تبخیری)، جریان متلاطم آب در مکش ناشی از صافی یا زانوییهای متعدد (کاویتاسیون توربولنس) و سایر موارد دیگر (مباحث هیدرودینامیک پروانه پمپ با حلزونی یا مسدود بودن رانش پمپ باشد).
به همین جهت اتصالات و رعایت فاصله ۱۰D از پمپ (D قطر پروانه)، استفاده از تبدیلهای کاهندهی غیر هم مرکز و بررسی NPSHr اهمیت ویژهای دارد هرچند استفاده از شیر سه کاره در رانش و تبدیل کاهنده هوشمند در بهبود موارد مذکور بسیار موثر است.
می توانید به صورت آنلاین از سایت گراندفوس پمپ انتخاب کنید
2 Comments
عالی بود
از لطف و توجه جنابعالی سپاسگزارم، فقط یک اشتباه تایپی در بخش انتهایی وجود دارد.فاصله ی ۵D تا ۱۰D از قطر مکش می بایست فاصله رعایت شود نه قطر پروانه. آب در چه دمایی به جوش می آید؟ صد درجه؟ در فشار ۱atm بله ولی در فشار ۰.۰۱atm در دمای ۷ درجه سلسیوس.زیرا با پایین آمدن فشار، نقطه ی جوش نیز کاهش یافته، حباب هوا و کاویتاسیون ایجاد می شود. ارادتمند داریوش فرجی