مأخذ: ماهنامه صنعت تاسیسات – شماره 12 – بهمن 1379
…………
سردرگمی سیگنالها
احساسگرها در برخی از اوقات، سیگنالهای سایر احساسگرهای موجود در اتاق را گرفته و طبق آن عمل مینماید.
در نتیجه حصول اطمینان از عدم تداخل دامنههای کاری احساسگرها مختلف موجود در یک اتاق از ضروریات است. قرارگیری آینهها در موقعیت نامناسب نیز ممکن است باعث انعکاس سیگنالها و در نهایت سردرگمی احساسگرها شوند. علاوه بر این مسائل، سطوح فوقالعاده صیقلی چون کاسههای فولاد ضد زنگ نیز میتوانند باعث سردرگمی سیگنالها شوند. در چنین وضعیتهایی استفاده از احساسگرهای دو شعاعی و PSD توصیه میگردد.
شرایط محیطی
طبیعت کاربردی سرویسهای بهداشتی باعث ایجاد مشکلاتی میشود که یک مهندس در زمان طراحی سیستم No-Touch باید مدنظر قرار دهد. سرویسهای بهداشتی و دستشوییها به دلیل مصرف زیاد در طول روز در معرض رطوبت زیادی هستند.
بنابراین باید احساسگرهای سیستمها را با پوششهای مقاوم در برابر رطوبت حفظ نمود. دستشوییهای عمومی همواره هدف آسیبرسانان هستند و مسلماً یک احساسگر کوچکتر کمتر در معرض ضربات و آسیبها قرار میگیرد. البته احساسگرهای دو شعایی و … بزرگتر از احساسگرهای مادون قرمز بوده و نیاز به فرستنده و گیرنده جداگانه دارند و عملاً ریسک آسیبپذیری آنها نیز به همان میزان بیشتر است.
اکثر احساسگرهای نوری مدرن توسط ریزپردازندههای قابل تنظیم (حساسیت، دامنه،…) کنترل میشوند.
زمانبندی دقیق جریان آب در یک شیر باید بهگونهای باشد که به مصرفکننده دو تا سه ثانیه زمان برای استفاده از صابون بدهد. یک مسئله مهم دیگر بهخصوص در دستشوییهای عمومی، دارا بودن قابلیت قطع اتوماتیک است. فرضاً اگر یک شیئی غیر متحرک با مدت حضور طولانی شناسایی شود باید شیر آب قطع گردد. این کار باعث خنثی شدن عمل آسیبرسانان میشود که با قرار دادن یک شیئی در جلوی احساسگر سعی دارند که آب بهطور مداوم جریان یابد.
شیرهای آبخوری و دستشوییها جزو مناسبترین کاندیدهای بهکارگیری فناوریهای لولهکشی الکترونیک هستند. همانطور که در بالا نیز توضیح دادیم، مزایای استفاده از این سیستمها در دستشوییهای عمومی آشکار است. علاوه بر این زمانی که مسائل بهداشتی در کانون توجه باشند، این فناوریها ارزش خود را نشان میدهند. مکانهای مانند بیمارستانها، رستورانها و آزمایشگاهها محیطهایی هستند که بروز آلودگی در آنها خطرات جدی برای سلامتی انسانها ایجاد میکند. حوزههای دیگر کاربرد الکترونیک در لولهکشی عبارتند از دوشهای خودکار زمانی، فلاشتانکها (مخازن فشاری)، خشککنهای دست و مخزن صابون زمانی که همگی آنها بر اساس فناوری احساسگرهای مادون قرمز عمل میکنند.
آسایش فراوانی که استفاده از سیستمهای الکترونیک در لولهکشی پدید آوردهاند و نیز مقاومت آنها در آسیبها باعث شده است که مورد توجه استفادهکنندگان، مدیران ساختمانها و مهندسان تاسیسات قرار گیرند. صد و پنجاه سال قبل، یک دکتر مجارستانی به نام زملوامیس رابطه بین شیوع عفونت در بین بیماران و نشستن دست پزشکان را اثبات نمود و امروز مرکز فدرال کنترل بیماریها اعلام کرده است که شستن دستها، ارزانترین و سادهترین روش مقابله با شیوع بیماریهاست، ولی متأسفانه به اندازهای که باید به آن توجه نمیشود. استفادهکنندگان از سرویسهای بهداشتی از تماس با دستشوییها واهمه دارند و آنها را منبع آلودگیهای باکتریایی میدانند. ولی با استفاده از فناوریهای جدید الکترونیکی این واهمه از بین رفته و کمکی بزرگ به جلوگیری از شیوع بیماریها میشود.
افزایش سطح بهداشت در کنار آسیبرسانی کمتر به معنی کاهش هزینههای نگهداری سیستمهاست. استفادهکنندگان این سیستمها زمان کمتری را در دستشویی گذرانده و به نسبت سیستمهای عادی از آب کمتری هم استفاده مینمایند. نتیجه امر، کاهش هزینه مصرف آب و نیز شلوغی دستشوییها (بهخصوص در مناطق پر رفت و آمد چون ترمینالها، فرودگاهها و استادیومهای ورزشی) است. تمیز بودن این سیستمها عاملی است برای بهبود مناسبات تجاری محل مورد کاربرد. بهطور مثال بنا به تحقیق به عمل آمده در 70% رستورانها و فروشگاههایی که مشتری کمی داشتهاند، دستشوییها کثیف بودهاند. طبق همین تحقیق فقط یک نفر از هر ده نفر به کثیفی دستشوییها اعتراض نموده و در کل 30% درصد از آنها دیگر به آن محل برنگشتهاند.
آینده لولهکشی الکترونیک بسیار روشن است و تنها محدودیت متصور برای آن مرزهای تخیل طراحان است. هر چه فناوریها پیشینیان این سیستمها پیشرفت میکنند، کاربرد آنها در بازار مصرف گسترش مییابد. با ادامه بهکارگیری تواناییهای فناوریهای No-Touch به سمت آیندهای بهتر و رفاه و سلامتی بیشتر مردم گام برمیداریم.
نور
اگر اتاقی که در آن احساسگر نصب شده است دارای پنجره باشد، در مقاطع خاصی از سال احساسگر مستقیماً در معرض بازتاب نور قرار میگیرد. این انعکاسات که مشابه انعکاس نور خورشید در آب هستند از محدوده تحمل هر نوع احساسگر نوری خارجند.
در نتیجه احتمال اینکه احساسگر به خودی خود کار کند وجود دارد. به همین دلیل توصیه میشود که در طراحی این سیستمها، موقعیت احساسگر طوری در نظر گرفته شود که روبروی هیچ پنجرهای نباشد. استفاده از شیشههای غیر شفاف و یا پرده به حل این مشکل کمک میکند. لامپهای فلورسنت جدید نیز اگر در نزدیکی ( 1 تا 3 فوت) یک احساسگر نوری نصب شوند، اثراتی مشابه آنچه ذکر شد گذاشته و باعث رفتار غیرقابل پیشبینی شیرهای آب خواهند شد. نور فلورسنت معمولاً در رده فرکانسی بین 30 تا 50 هرتز قرار دارد و با گرم شدن لامپ، مقدار زیادی تشعشعات نزدیک به مادونقرمز از خود ساطع میکند که در رده کاری احساسگرهای مادونقرمز است و باعث اختلال در عمل آن میشود. به این دلیل در اتاقهایی که از این نوع احساسگرها در آن نصب شدهاند بهتر است که از نور عادی سقفی استفاده شود.