منبع: مجله صنعت تاسیسات شماره 48
ماخذ: The Energy Efficiency and Renewable Energy Clearinghouse
مقدمه
در چامعه مدرن و پیشرفته امروزی ما معمولا به دستگاه های ظریف الکترونیکی که در منازل خود داریم توجه چندانی نمی کنیم به عنوان مثال: ترموستات هایی زا در نظر بگیرید که برای دهه های متمادی حضوری دائم در ساختمان های ما داشته اند. این دستگاه معمولا به شکل یک جعبه ساده بر روی دیوار دیده می شود. اما همین دستگاه ساده آسایش شما و خانواده تان را در سردترین روز های زمستان و گرم ترین روز های تابستان تامین می کند.
ترموستات چیست؟
ترموستات یک کلید حساس به دماست که اجزای مختلف سیستم های تهویه مطبوع محیط مانند بخاری ، کوره هوای گرم، فن کویل و یا همه آنها را کنترل می کند. هنگامی که دمای فضای اتاق از دمای تنظیم شده بر روی ترموستات پایین ر و یا بالاتر رود کلید دستگاه در حالت روشن قرار گرفته و سیستم تهویه مطبوع را برای گرم کردن و یا سرد کردن هوای منزل مطابق آنچه که آسایش شما را تامین می نماید به کار می اندازد.
عملکرد عمومی ترموستات ها
شما می توانید به سادگی با تنظیم ترموستات خود در زمستان بر روی دمای 68F زمانی که در منزل بیدار هستید همچنین با پایین آوردن این دما در هنگام خواب در مصرف انرژی صرفه جویی قابل توجهی نمایید. این روش در صورتی که مایل هستید ترموستات خود را به طور دستی تنظیم کنید و البته در خانه ای سرد از خواب بیدار شوید روش مناسبی خواهد بود! در تابستان می توان به روشی مشابه خانه را هنگامی که در خانه حضور داشته و به سرمایش محیط نیاز دارید ترموستاترا بر روی 78F تنظیم نمایید. عقیده ای که معمولا درمورد ترموستات ها وجود دارد این است که مشعل بعد از تنزیل دمای تنظیمی ترموستات برای گرم کردن محیط تا دمای مورد نظر باید شدید تر کار کند که همین امر موجب می شود عملا صرفه جویی قابل توجهی در انرژی حاصل نگردد. درستی این موضوع طی تحقیقات و مطالعات متعددی که در سال های متمادی انجام گرفته تجربه شده است زیرا سوخت مورد نیاز برای گرمایش مجدد ساختمان یا دمای دلخواه تقریبا معادل انرژی است که در زمان پایین آمدن دما صرفه جویی شده است. درواقع شما سوخت مصرفی را در فاصله زمانی بین پایین ماندن دما و نوبت بعدی که گرمایش در ساختمان لازم می شود صرفه جویی می کنید بنابراین هرچه منزل شما در دمای پایین باقی بماند انرژی بیشتری در این رابطه صرفه جویی شده است.
باور غلط دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که هرچه ترموستات را در دمای بالاتری تنظیم کنید مشعل گرمای بیشتری بیرون داده و خانه سریع تر گرم خواهد شد. واقعیت این است که مشعل ها بدون در نظر گرفتن تنظیمات ترموستات گرمای ثابتی ایجاد می کنند. تنها زمان کار مشعل برای این که محیط را گرم نماید تغییر می کند.
در زمستان با کاهش دستی یا اتوماتیک دمای ترموستات به مدت چهار ساعت در روز می توانید صرفه جویی قابل توجهی در انرژی مصرفی انجام دهید. این صرفه جویی ها می تواند برای جبران گرمای هدر رفته در ساختمان در طول زمستان که به علت اختلاف دمای بالا در داخل و خارج از ساختمان رخ می دهد در نظر گرفته شود. به عنوان مثال: اگر دمای تنظیمی ترموستات خود را در طول شب کاهش دهید انرژی صرفه جویی شده مقدار قابل توجهی خواهد داشت. با کاهش 10 درجه ای تنظیم ترموستات و قرار دادن آن بر 15 درجه سانتی گراد به مدت 8 ساعت می توانید 5 الی 15 درصد در سال در هزینه های انرژی صرفه جویی نمایید یعنی چیزی حدود 1 درصد برای هر درجه سانتی گراد. درصد انرژی صرفه جویی شده در ساختمان در مناطقی که آب و هوای معتدلی دارد بیش از مناطق دارای آب و هوا سرد می باشد. در تابستان نیز می توانید صرفه جویی مشابهی را با کمی بالاتر نگه داشتن دمای داخل ساختمان زمانی که در منزل نیستید انجام دهید. اما تنظیمات دستی دما بر روی ترموستات ممکن است مشکل زا نیز باشند مشکلاتی مانند: بیدار شدن در هوای سرد تر از معمول که به علت پایین تر تنظیم شدن دمای ترموستات در طول شب رخ داده است همچنین احتمال این که موقع ترک منزل و یا هنگام خواب فراموش کنید ترموستات را مجددا تنظیم نمایید.
ترموستات های الکترومکانیکی: این ترموستات ها دارای سطوح دوار جهت برنامه ریزی داخلی هستند که برای تعیین زمان روز و شب طراحی شده اند. سوزن یا اهرمی که در این دوایر وجود دارد موجب روشن و یا خاموش شدن سیستم سرمایشی یا گرمایشی می گردد.
ترموستات های دارای تنظیم اتوماتیک دما
اگر می خواهید بدون اینکه آسایش خود را به هم بزنید حداکثر صرفه جویی را در مصرف انرژی انجام دهید میتوانید یک ترموستات تنظیم خودکار و یا ترموستات قابل برنامه ریزی در سیستم تهویه مطبوع خود نصب نمایید. این ترموستات ها تنظیمات دمای محیط را برای شما انجام می دهند. ممکن است فراموش کنید که گرمای منزل قبل از این که به سر کار بروید کم کنید ولی مسلما ترموستات قابل برنامه ریزی چنین چیزی را فراموش نخواهد کرد!
ترموستات های قابل برنامه ریزی با نگه داشتن پایین ترین و بالاترین دمای مورد نیاز به مدت چهار یا پنج ساعت به جای 24 ساعت می توانند با صرفه جویی هایی که در مصرف انرژی در طول 4 سال انجام می دهند. قیمت تمام شده خود را جبران کنند. البته ترموستات های قابل برنامه ریزی دارای خصوصیاتی هستند که ممکن است برای شما چندان آشنا نباشد. جدیدترین نسل تکنولوژی ترموستات های خانگی بر مبنای ریزپرنده ها و سنسور های ترمیستوری (قطعه الکترونیکی که هدایت الکتریکی آن با دما تغییر میکند) طراحی شده اند. بیشتر ترموستات های قابل برنامه ریزی یک یا چند فعالیت کنترل انرژی را انجام می دهند که عبارت اند از:
این ترموستات ها قادراند روزانه تنظیمات متعددی را حفظ و تکرار کند که البته می توانید این برنامه ها را به صورت دستی بدون اینکه بر روی بقیه برنامه های روزانه یا هفتگی دستگاه اثری داشته باشد تغییر دهید
این دستگاه ها می توانند تا شش برنامه یا بیشتر را برای تنظیم دما دریافت نمایند
این ترموستات ها درصورتی که دمای خارج از ساختمان تغییر کند می توانند زمان گرمایش یا تهویه مطبوع را به طور خودکار تغییر دهند.
بیشتر ترموستات ها قابل برنامه ریزی دارای نمایشگر دما از نوع کریستال مایع می باشند. بعضی از این دستگاه ها دارای باتری پشتیبان هستند که درصورت قطع برق نیازی به تنظیم مجدد دما یا زمان در آن وجود ندارد. ترموستات های قابل برنامه ریزی جدید می توانند برای بهتر شدن کیفیت آسایشی به کار گرفته شده و سیستم های گرمایشی و سرمایشی را درصورت لزوم کنترل نمایند.
انواع ترموستات های اتوماتیک و قابل برنامه ریزی
ترموستات های اتوماتیک و قابل برنامه ریزی به پنج دسته اصلی تقسیم بندی می شوند:
- الکترومکانیکی
- دیجیتالی
- مختلط
- سیستم های حساس به حضور ساکنان
- سیستم های حساس به نور
به استثنای سیستم های حساس به حضور ساکنان و حساس به نور که حدود 200 دلار قیمت دارند قیمت بقیه این دستگاه ها از 30 تا 100 دلار متغیر می باشند.
ترموستات های الکترومکانیکی اغلب آسان ترین کاربرد را داشته و معمولا دارای قسمت های کنترلی دستی مانند کلید های متحرک برای تنظیم دمای شب و روز می باشند. این ترموستات ها با اکثر سیستم های معمولی گرمایشی و سرمایشی به استثنای پمپ های گرمایی کار می کنند.
کنترل های موجود در ترموستات های الکترومکانیکی از انعطاف پذیری محدودی برخوردار بوده و تنها می توانند یک تنظیم خاص را برای تمام روزهای هفته بپذیرند. البته حداقل یکی از سازندگان این تجهیزات مدلی را ارائه نموده است که دارای تنظیمات جداگانه برای هر یک از روزهای هفته می باشد. ترموستات الکترومکانیکی بهترین انتخاب برای افرادی است که دارای برنامه های روزانه مشابهی میباشند.
ترموستاتهای دیجیتال به وسیله نمایشگر (LED) یا (LCD) و همچنین دکمه های ورود اطلاعات که بر روی آنها تعبیه شده اند. شناخته می شوند. این ترموستانها وسیع ترین محدوده انعطاف پذیری و خصوصیات مختلف را ارائه نموده و میتوانند با بیشتر سیستمهای گرمایشی و سرمایشی به کار روند. این تجهیزات کنترل دقیق دما را ممکن ساخته و قابلیت زمان بندی سفارشی را نیز دارا می باشند. با این که برنامه ریزی برخی از مدل های این دستگاه ها می تواند کمی پیچیده باشد ولی مطمئن باشید با بکارگیری قابلیتهای ترموستاتی که انتخاب کرده اید آسایش شما به بهترین وجه تأمین خواهد شد. به یاد داشته باشید در صورتی که تنظیمات دستگاه را انجام نداده و یا نادرست انجام دهید قادر به صرفه جویی در مصرف انرژی ساختمان خود نخواهید بود. سیستم های مختلط به منظور ساده کردن کاربرد دستگاه و حفظ انعطاف پذیری آن تکنولوژی کنترل های دیجیتال را با کلیدها و دکمه های دستی تلفیق نموده اند مدلهای مختلط برای بسیاری از سیستمها از جمله پیپ های گرمایی قابل استفاده هستند.
ترموستات های حساس به حضور ساکنان تا زمانی که شخصی دکمه ای را برای گرم کردن یا
سرد کردن فشار ندهد تنظیمات قبلی دما را حفظ می کنند. کار کرد این سیستم ها به زمان
روز بستگی ندارد. حالت از پیش تنظیم شده زمان آسایش که پس از فشار دادن دکمه آغاز
می شود میتواند بین ۳۰ دقیقه تا ۱۲ ساعت بسته به تنظیمات انجام شده بر روی ترموستات به طول انجامد. پس از این مدت دما به تنظیم اولیه خود بر خواهد گشت. این دستگاه ها از سادگی بسیاری برخوردار بوده ولی انعطاف پذیری کمی دارند. ترموستات های حساس به حضور ساکنان مناسب ترین انتخاب برای اماکنی هستند که مدتی طولانی خالی و بدون ساکن باقی می مانند. ترموستات های گرمایشی حساس به نور به مقدار نور محیط که توسط کاربر برای راه اندازی سیستم گرمایش تعریف شده است حساس هستند. هنگامی که نور محیط کاهش می یابد یک سلول نوری که در ترموستات تعبیه شده است مواقعی را که کسی در محل حاضر نیست، تشخیص داده و دمای محیط را به ۱۰ درجه کمتر از دمای تنظیم شده در شرایط سکونت کاهش می دهد. هنگامی که مقدار نور محیط به شرایط عادی برسد، دما به طور خودکار برای شرایط حضور افراد تنظیم می شود. این دستگاهها نیازی به باتری و برنامه ریزی ندارند و خود را بعد از قطع جریان برق ریست میکنند ترموستاتهاحساس به نور اصولاً برای اماکنی مانند فروشگاه ها و دفاتر کاری طراحی شده اند که حضور افراد در این محل ها نیازمندی های مربوط به نور محیط و متعاقبا گرمایش محیط را تعیین می کند.
اگر شما هم مشتاق یادگیری تخصصی و حرفه ای تاسیسات مکانیکی با اساتیدی مجرب هستید میتوانید در دوره های آموزشی تاسیسات مکانیکی ثبت نام کنید.
