پیشگیری از خطای رایج در طراحی تاسیسات

منبع: مجله صنعت تاسیسات شماره 48

از: Hal Finkelstein

میزان اصطکاک در کانال برگشت بیشتر از0/2 اینچ آب برآورد گردیده ولی در طراحی از بادزن های برگشت یا تعدیل استفاده نشده است.

اگر میزان اصطکاک در کانال ها بیشتر از 0/2 اینچ آب باشد(از دورترین دریچه برگشت تا محل اتصال کانال برگشت به هواساز) استفاده از بادزن های برگشت توصیه می شود. معمولا در سیستم هایی که کانال برگشت وجود نداشته و یا طول کانال ها کوتاه است نیازی به نصب بادزن های برگشت نخواهد بود. از سوی دیگر سیستم های بزرگ و پیچیده تهویه مطبوع که تعداد کانال های برگشت و شاخه های آنها بسیار زیاد است باید تحلیل های مهندسی دقیقی درباره افت فشار طولانی ترین مسیر کانال به عمل آید. سیستم هایی که طول کانال های برگشت آنها بسیار زیاد است و یا کانال های برگشت یا افت اصطکاکی بالا دارند فشار بادزن رفت اعمال کرده و تعادل و بالانس نسبت هوای بیرون-هوای برگشت سیستم را  بر هم می زنند. افزایش فشار منفی در ورودی بادزن مکش علاوه بر این موجب ازدیاد اثرات سیستمی شده و در نهایت نرج جریان هوا کاهش خواهد یافت.

بادزن های با تیغه منحنی رو به جلو در مقایسه با سایر انواع بادزن ها که برای کاربرد های مشابه مورد استفاده قرار می گیرند ابعاد و اندازه های کوچک تری دارند ولی اگر از این بادزن ها اندازه های بالا تر از 20 اینچ استفاده شود صدا و ارتعاش حاصله بسیار زیاد خواهد بود.

راندمان بادزن های با تیغه منحنی رو به جلو معمولا به اندازه بادزن های با تیغه منحنی رو به عقب نیست اما این بادزن ها ابعاد و اندازه های کوچک تری داشته باشته و در پروژه هایی که با محدودیت فضا مواجه اند قابل توصیه می باشند. هرگز از این بادزن ها در پروژه های بزرگ استفاده نکنید. این بادزن ها در قطر چرخ پروانه بزرگ تر از 20 اینچ مشکل ساز بوده و راندمان استاتیکی آنها به شدت افت می کند.

سیستمی دارای بادزن های موازی و محرک های مستقل است بادزن ها درست کار نمی کنند.

بادزن های موازی تنها زمانی به خوبی عمل می کنند که توسط یک محور یا شفت به حرکت واداشته شوند. بدین ترتیب گر حتی دو بادزن با هم سینک نباشند نیز ارتعاشی پدید نخواهد آمد. بادزن های موازی که با موتور ها و محرک های مستقل به حرکت درآورده می شوند تحت شرایط خاصی امکان انفجار نیز دارند.

عملا بادزن های معمولی به بادزن های با پرده های ایرفویل ترجیح داده می شوند لذا راندمان سیستم ها کاهش می یابد.

پرده های ایرفول کیفیت عملکرد و راندمان بسیار بالاتری نسبت به پرده های معمولی داشته و میزان صدای ایجاد شده توسط آنها کمتر است. اما توجه داشته باشید که برای کسب بیشترین منافع از این پرده ها باید انتخاب آنها با دقت کامل انجام شود. در این صورت راندمانی عالی و صدایی ناچیز در سیستم خواهید داشت.

اگر بادزن های سانتریفوژ همراه با المان های مناسب کنترل ظرفیت به کار برده نشوند و در ظرفیت هایی کمتر از CFM حداکثر خود کار کنند ارتعاشات شدیدی ایجاد خواهند کرد.

برای سیستم هایی با ظرفیت 10000CFM یا کمتر از محرک های فرکانس متغیر یا ورودی های هادی دار استفاده کنید و در سیستم هایی با ظرفیت بالاتر حتما از محرک های فرکانس متغیر بهره ببرید. موثرترین شیوه برای تعدیل نرخ جریان یک بادزن تغییر دادن سرعت آن است. این عمل باعث می شود تا نقطه عملکرد بادزن در روی منحنی مشخصه جابجا گردیده و به وضعیت دلخواه برسیم. پیشرفت فناوری در رشته الکترونیک در سال های اخیر موجب شده است تا هزینه و قیمت متحرک های دور متغیر کاهش یافته و برای اکثر کاربرد ها اقتصادی باشند. محرک های جریان متغیر فرکانسی می توانند با تغییر دادن فرکانس و ولتاژ موتور را در سرعت های پایین تر به کار واداشته و حداکثر راندمان را در شرایط بار جزئی تامین کنند.

بادزن های نصب شده مطابق با طراحی عمل نکرده و ایجاد ارتعاش و صدا می کنند.

همیشه از پیمانکاران بخواهید منحنی های بادزن ها را به شما ارائه کنند تا عملکرد پایدار سیستم ها اثبات گردد. منحنی سیستم را در کنار این منحنی قرار داده و تطابق آنها را بررسی کنید. اگر عدم تطابق ها قابل قبول نباشند بادزن تایید نمی گردد.

اگر تغییرات فشار در سیستم های کانال که شاخه های فرعی فراوانی دارند قابل توجه باشد یک بادزن حجم متغیر برای رسیدن به نقطه تعادل کاری مداوما روشن و خاموش شده و ظرفیت آن تغییر می یابد.

در چنین مواردی حتما فقط از یک کنترل کننده فشار استاتیک اشتفاده شده است درصورتی که باید چندین سنسور فشار استاتیک برای کنترل وضعیت به کار گرفته شوند. سیگنال های دریافتی از سنسور های مختلف به یک معدل گیر داده شده و خروجی آن برای کنترل بادزن مورد استفاده قرار می گیرد. بدین ترتیب عملکرد بادزن بسیار روان خواهد بود.

بادزن حجم متغیر هوای رفت به طور یکنواخت کار نمی کند.

به احتمال زیاد نصابان فراموش کرده اند سنسور های فشار استاتیک بادزن را در رو سوم تا سه چهارم فاصله بین بادزن رفت تا مسیر کانال بحرانی قرار دهند.

بادزن های محوری در مقایسه با بادزن های سانتریفوژ فضای کمتری اشغال نموده و معمولا به همین دلیل توسط طراحان انتخاب می شوند. اما سرعت آنها بالاتر بوده و مشکلات عدیده ای از لحاظ صدا ارتعاش و سایر عوامل کارکردی ایجاد می کنند.

اگر بادزن های محوری به درستی انتخاب نشده باشند صدا و ارتعاشات زیادی تولید خواهند کرد. عملکرد این نوع بادزن تحت تاثیر خصوصیات هر سیستم قرار دارد. بادزن های محوری تلرانس ناچیزی در برابر خطا های طراحی و یا نصب دارند. علاوه بر این اگر زانویی و یا موانع دیگری در فاصله کمتر از هفت برابر قطر معادل کانال تا ورودی یا خروجی آنها قرار داده شده باشند احتمال بروز مشکلات شدت می یابد.

اگر شما هم مشتاق یادگیری تخصصی و حرفه ای تاسیسات مکانیکی با اساتیدی مجرب هستید میتوانید دوره آموزشی اصول طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمانی،بیمارستانی و صنعتی را ثبت نام کنید.